سوزن کاری در فرش بخش 2
قالیشویی توحید , قالیشویی در ستارخان
معمولاً فرش بر اثر آبدیدگی و تا زدن به مدت چند روز و با قرار گرفتن در محل مرطوب پوسیده می شود. در این حالت چنانچه قالی را از عرض و یا طول تا نمایند و کمی فشار بدهند، تارها و پودها پاره شده و صدای شکستگی از آنها شنیده می شود. باید دانست که سوزانکاری بعد از عمل ترمیم پارگیها و سوراخهای بزرگ و کوچک، در اطراف سوراخ انجام می گیرد که ذیلاً به طور کامل توضیح دهده می شود:
وسایل مورد نیاز:
سوزن
نخ چله آماده و تابیده متناسب با قالی بر طبق جدول شماره 1
دمباریک
درفش
موم (برای کشیدن بر روی نخ چله یا به اصطلاح نخ سون کاری)
سوزن کاری در عرض قالی
اگر تارهای الی پاره شده باشد، به این نوع پارگی، پارگی عرضی قالی گفته می شود که در این حالت سوزنکاری باید در عرض قالی انجام گیرد. ممکن است پارگی به صورت یک برش در عرض باشد و یا ممکن است به صورت پوسیده شدن سطحی از قالی در تارها باشد.
سوزن کاری در پارگی به صورت یک برش در عرض
قالیشویی توحید , قالیشویی در سعادت آباد
قالی را از پشت بر روی زمین پهن می کنند و زیر قسمت سوزن کاری را بطری قرار می دهند و سوزن حامل نخ را چند رج پایین تر از اولین تار پاره شده وارد قالی نموده و در امتداد تار حرکت می دهند و از چند رج بالاتر از قسمت بریده شده خارج می کنند و دوباره سوزن را از محل خارج شده داخل قالی کرده و به صورت مورب داخل رج بعدی می کنند. این عمل سوزن کشی را رج به رج انجام می دهند و ورود و خروج سوزن را مطابق شکل شماره 56 کنترل می کنند. از طرفی اگر قالی از ارزش بالایی برخوردار نباشد، می توان به جای رج به رج سوزن کشی، آن را به صورت 2 و یا 3 رج یک بار به حالت هفت و هشت سوزن کشی نمود. باید توجه داشت که روش رج به رج محکم تر و بهتر است و حتی در قالیهایی که پارگیهای وسیع و کوچک آنها مرمت شده است، بهتر است عرض آنها را با سوزن کاری عرضی، سوزن کشی کرد تا تارها محکم تر باشند.
آشنایی با ابزار و وسایل رفوگری - بخش سوم
قیچی (تصویر 8): قیچی مورد استفاده در رفو دو نوع می باشد:
قیچی معمولی یا صاف: که تیغه ها و بازوهای این نوع قیچی در یک امتداد قرار داشته و برای بریدن شیرازه و کوتاه کردن ریشه ها به کار می رود و در مواردی نوک تیغه ها به سمت بالا انحنا داشته و برای ظریف کاری و قطع کردن نخ های اضافی سطح قالی و سرنخ زنی به کار می رود.
قیچی پرداخت: در این قیچی بازوها حدود سه سانتی متراز تیغه ها بالاتر بوده و رفوگر می تواند با تسلط به پرداخت مورد نظر برای انجام کار رفو بپردازد.
قالیشویی توحید , قالیشویی در بلوار فردوس
انبردست یا دم باریک : در واقع بیشتر از دم باریک استفاده می شود و از آن برای فرو بردن و بیرون کشیدن سوزن در مراحل مختلف استفاده می شود.
سوزن شیرازه: که برای شیرازه دوزی در قالی مورد استفاده قرار می گیرد.
تخته شیب دار: بریا نصب کردن قسمت پاره فرش و محکم و صاف کردن سوراخ قالی.
موم: که برای کشیدن بر روی تار و پود تار تابیده استفاده می شود تا تاب تار خوابیده و به راحتی وارد قال شود.
انگشتانه: انگشتانه برای سهولت کار رفوگران وآسیب ندیدن انگشتان دست از آن استفاده می شود.
درفش: برای بیرون آوردن یا داخل نمودن تار، پود و پرز قالی
میخ کش: برای درآوردن میخ از قالی تخته و کارگاه و یا از تخته شیب دار.
آشنایی با ابزار و وسایل رفوگری - بخش دوم
چاقو و چنگال (تصویر 4) : نام عامیانه ی این وسیله «چنگال» می باشد. این وسیله نیز مانند کارد بی نوک دگرگون شده چاقوی بافت می باشد و قسمت تیز آن در اینجا کند و نابرنده می باشد. این وسیله کاربرد بیشتری در رفوگری دارد، و مدت زمان بیشتری در دست رفوگر قرار دارد. کاربرد این وسیله در عملیات ده کاری و بیرون کشیدن تارها و تیره های پاره پوسیده و نیز شکافتن گره های غلط بافته شده می باشند.
چاقوی بافت (تصویر 5) : وسیله آشنای هر قالی باف بوده و مرغوبترین نوع آن برای رفو، چاقویی است که فاصله بین قسمت چاقو و تیز آن با قلاب نوک آن درازتر باشد، و در بافت گره های رفو و گذراندن القاج کلفت و نازک استفاده می شود.
سوزن: سوزن مورد استفاده در رفوگری از جهت قطر دارای انوع و نمره های مختلف است، سوزن رفوگری از لحاظ جنس محکمتر و مقاوم تر از سوزن های معمولی بوده و خاصیت فلزی دارد و شکننده نمی باشد. کاربرد سوزن در تونه کشی و پود کشی و کوبلن زنی و شیرازه زنی می باشد، و بایستی سوزن رفوگری ظریف و نازک تر بوده، سوراخ انتهای آن دراز و بیضی شکل باشد، ته گرد و دایره مانند کار گذراندن نخ را آسان می کند، ولی در جایگزین کردن تارهای نو، انسجام و نظم گره ها را به هم می زند.
قالیشویی توحید , قالیشویی در صادقیه
دستگاه چوبی یا دار رفوگری (چار چوب): یکی از وسایل اصلی و مهم رفوگری است و در اصل وظیفه دار قالی را به عهده دارد، و از اندازه کوچک 3030 سانتی متر تا اندازه بزرگ برای سربافی به اندازه 3 تا 4 متر و عرض 70 سانتی متر یا بیشتر به کار می رود. لازم به ذکر است که این چارچوبها در ابعاد کوچک جهت رفو به کار می رود اما ابعاد بزرگتر آن در دفه کاری کاربرد دارد، چارچوب های مخصوص دفه کاری هر چه ضخیم تر باشد مرغوبتر و عمر بیشتری خواهد داشت، و برای ساخت این وسیله از چوب های نرم استفاده می شود، تا کوبیدن و کشیدن آن آسانتر باشد.
قاشین gashin (تصویر 6): وسیله ای که بعد از بافت قسمت آسیب دیده از آن استفاده می شود تا در هم رفتگی پرزها را باز کند، ابزاری است فلزی و با دندانه های درشت در لبه آن، شکل اره ای آن نیز وجود دارد.
کیله برس قالی (تصویر 7): ابزاری است مانند برس سیمی ولی ظریف تر از آن که با سوزن های ریز و کوتاه، در حدود نیم سانتی متر که به صورت نواری به عرض سه تا پنج سانتی متر و طول 10 تا 12 سانتی متر مشخص می شود و با کشیدن روی قسمتهای پرداخت شده پرزها را مرتب کرده، اضافه را بیرون می آورند.